De binnenkant

Zo binnen, zo buiten?

Hermes Trismegistos zei:

Zo boven, zo beneden. 

Vaak wordt hier aan toegevoegd:

Zo binnen, zo buiten 

maar dit laatste staat er niet. (1)

Wij mensen zijn vooral met de buitenkant bezig en veel minder met de binnenkant. Decenia, of zelfs eeuwen lang, heeft er iets als "schone schijn" bestaan. De tijdsgeest waarin we nu leven, een tijdsgeest waarin alles naar boven komt, haalt dit onderuit. Deze tijd is - wellicht voor een heel lange periode - voorbij.

De binnenkant gaat verder dan alleen maar "schone schijn", het zit dieper. Eigenlijk ben ik hier al jaren mee bezig, tijd om losse zaken hierrond eens te ordenen. De aanleiding hiertoe was een lezing met als onderwerp: "De ziel van de materie", door Fons Wils *. Dhr. Wils is iemand die zich zowel - in mijn bewoording - "met de buitenkant bezig houdt", analytisch denkt, als "met de binnekant", holistisch benadert.

• Wiskunde bijvoorbeeld houdt zich met "de binnenkant" niet bezig. Meer nog, wiskunde is er blijkbaar niet toe in staat. Of heb ik het mis?
• Een stof is voor de scheikunde in de eerste plaats een chemische formule. Dit is alleen de buitenkant. Een stof met dezelfde chemische formule kan syntisch zijn of natuurlijk. Dit maakt een groot verschil uit. Hier wist ik niets van, dit heb ik tijdens genoemde lezing vernomen. De formule is blijkbaar alleen maar de buitenkant. De innerlijke structuur is de binnenkant.
• Als twee mensen eenzelfde vraag stellen, dan is het heel nuttig om twee verschillende antwoorden te geven. De uitenkant, hier de verwoording, is dezelfde, de binnenkant helemaal niet.
• Je kunt naar de natuur kijken, daar heb ik geen boodschap aan. Je kunt in de natuur staan, dit is totaal iets anders.
  Of breder, er is wat men noemt objectiviteit en er is subjectiviteit. Objectiviteit is voor mij meer en meer een onding, een gedrocht. Men noemt dit zo. Wie is die "men"? Een geobjectiveerd subject?
• De huidige wetenschappen gaan er prat op dat ze objectief zijn. Zij kijken naar de buitenkant en begrijpen n nauwelijks iets van wat de binnenkant, van wat er echt gaande is.
• Meer en meer ga ik zelfs "in de woorden" gaan kijken. Twee voorbeelden:
  • In. Wat is in? Hierover kan je niets zeggen, want over (er over zeggen) is geen in.
  • Relativiteit. Relativiteit betekent behoorlijk letterlijk: de tijd is relatief. Waarom schrijft men dan "teit" (relativiteit)? Antwoord, die "men" schrijft teit, die men bekijkt als "nuchter", oppervlakkig, en weet niet dat relativitijd over tijd gaat.
• Hebben en zijn. Hierover heb ik al flink over nagedacht. Voor mij is hebben de buitenkant en zijn de binnenkant. Voor mij bestaat "ik heb rijk" (uiterlijk bezit, ik heb helemaal niet rijk) en "ik ben rijk" (innerlijk). Taalkundig mag het niet. Het klinkt ook niet, maar dit is gewoonte.
• Immenentie en trancendentie. Als "God" niet in mij leeft, of in atheïstiche bewoording: als ik los sta dan het Al, dan is voor mij alles compleet zinloos. Afgoden zoals ego, toeval, kijkcijfers en nog zo vele andere hoeven voor mij niet. Van binnen zijn ze compleet leeg, en de buitenkant interesseert mij niet.
• innerlijke en uiterlijke vijanden - Folkland
• invindingen en uitvindingen

De Boeddha gaat nog veel verder met "in de dingen stappen". In een blad papier bijvoorbeeld ziet hij de houthakker die de boom omgekapt heeft om het papier te maken, en de zon die er nodig was om de boom te laten groeien (2).